ŚMIECIOBRANIE zamiast GRZYBOBRANIA czyli przyjemne z pożytecznym

Dnia 27 października 2018 r. studenci i doktoranci
ze Studenckiego Koła Naukowego Mykologów, w trosce
o przyrodę zamienili kosze na grzyby, których w tym roku z powodu suszy jest niewiele, na worki na śmieci.
Pomysłodawcą inicjatywy byli mykolodzy, pracownicy Katedry Mikrobiologii
i Mykologii, WBiB, UWM w Olsztynie: dr Dariusz Kubiak i dr hab. Anna Biedunkiewicz – opiekun SKN Mykologów.
Studenci, wraz z ww. pracownikami KMiM, w sobotnie przedpołudnie przeszli częścią szlaku niebieskiego „Spacerowego” pokrywający się z Łynostradą, rozpoczynając nieopodal II Ogólnokształcącego Liceum Ekologicznego w Olsztynie,
do mostu Smętka (trasa na mapie). Rozpoczęliśmy o godz. 10.00 na moście
przy przepompowni a zakończyliśmy przy moście Smętka ok. godz. 13.00.
Dzięki uprzejmości ZDZiT w Olsztynie, wydział Las Miejski, zostaliśmy wyposażeni
w rękawice ochronne i 120 – litrowe worki na śmieci. Wiedzieliśmy, że to miejsce wymaga interwencji, ale ilość śmieci nad brzegiem Łyny, przerosła nasze wyobrażenia.
W jednym tylko miejscu zebraliśmy 17 pełnych worków co daje 2.040000 m3. Łącznie zebraliśmy blisko 0,5 tony śmieci !!!
Były to butelki szklane, plastikowe, kanistry z benzyną, rury PCV, rynny, gaśnice, plecaki wiadra. Nie sposób wymienić wszystkiego. Pracy były mnóstwo ale satysfakcja ogromna. Spotkaliśmy się, z bardzo dużym zainteresowaniem mieszkańców, którzy często spacerują tą ścieżką w Lesie Miejskim. Mamy nadzieję, że przykład naszej pracy zmobilizuje mieszkańców do troski o czyste otoczenie.
Zakończyliśmy Śmieciobranie przy moście Smętka. Było ognisko (drewno zorganizowane przez ZDZiT), kiełbaski i słodkości - nasze.
Wiosną powtórzymy naszą akcję. Mamy nadzieję, że Olsztyn stanie się czystszym miastem.

W akcji Śmieciobrania wzięli udział:
Kamila Kulesza
Karolina Nowacka
Sylwia Machcińska
Milenia Traut
Tomasz Bałabański
Wiktor Zieliński
Damian Robiecki
oraz
Anna Biedunkiewicz i Dariusz Kubiak

Grzybobranie w Nadleśnictwie Elbląg

Analiza zbiorów

Dnia 13 października 2018 r., już po raz szósty, odbyło się na terenie Nadleśnictwa Elbląg „Grzybobranie”. Jest to impreza skierowana do mieszkańców Elbląga i okolic ale generalnie ma charakter otwarty. W jej trakcie, pod okiem leśników i mykologa z Katedry Mikrobiologii i Mykologii naszego uniwersytetu, uczestnicy mogą wziąć udział w konkursie na najlepszego grzybiarza. Nad regulaminowym przebiegiem konkursu czuwa komitet konkursowy, w którym od początku udział bierze dr Dariusz Kubiak. W tym roku towarzyszyła mu również pani mgr Kamila Kulesza, reprezentująca Studenckie Koło Mykologów. W konkursie zwyciężyć można w kilku kategoriach. Oceniana jest łączna waga zebranych grzybów oraz waga (wielkość) pojedynczego owocnika. Wyróżnieni zostają również najmłodszy i najstarszy uczestnik konkursu. Regulamin konkursu kładzie szczególny nacisk aby zbieranie grzybów w lesie odbywało się w sposób nie szkodzący naturze i zgodnie z przepisami prawa. Obecność mykologa umożliwia uczestnikom zweryfikowanie swojej wiedzy o grzybach, w szczególności jadalnych oraz ich trujących sobowtórach. Bezpieczeństwo jest bowiem zawsze podstawą dobrej zabawy, a jak wynika z doświadczeń pracowników Katedry Mikrobiologii i Mykologii, znajomość potencjalnych zagrożeń jest w naszym społeczeństwie bardzo niewielka. Niezależnie od wyników grzybobrania wszyscy uczestnicy mogli tradycyjnie już posilić się kiełbaską pieczoną przy wspólnym ognisku. Ze względu na panującą w tym roku suszę zebrano jedynie 5,5 kg grzybów. Nie miało to jednak wpływu na nastroje uczestników, które jak zawsze były wyśmienite. W imieniu Organizatorów zapraszamy wszystkie osoby zainteresowane nie tylko grzybami za rok do Elbląga.

Dariusz Kubiak

Mykolodzy na Nocy Biologów

Mączniak prawdziwy dębu (Fot. E. Sucharzewska)
W dniu 12 stycznia 2018 roku po raz kolejny odbyła się Noc Biologów, w której licznie uczestniczyli pracownicy i doktoranci Katedry Mikrobiologii i Mykologii oraz studenci należący do SKN Mykologów. Celem wydarzenia pt. „W Królestwie Grzybów” było pogłębienie zainteresowania wiedzą na temat różnorodności świata grzybów. W pokazie uczestniczyły zarówno dzieci z rodzicami, jak również młodzież gimnazjalna. Prezentowana tematyka była bardzo różnorodna, poczynając od mikrogrzybów, przez fitopatogeny, do grzybów makroskopowych.
Uczestnicy mogli obejrzeć grzyby drożdżoidalne, potencjalnie chorobotwórcze dla człowieka, drożdże stosowane w przemyśle spożywczym, czyli drożdże piekarnicze (Saccharomyces cerevisiae) oraz grzyby stosowane do produkcji serów z porostem i przerostem pleśni (Penicillium roquefortii i P. camemberti). Każdy chętny mógł zrobić samodzielnie preparat mikroskopowy z drożdży spożywczych oraz przeprowadzić obserwację w mikroskopie. Studenci dodatkowo przygotowali doświadczenie z drożdżami, pokazujące proces fermentacji alkoholowej z produkcją dwutlenku węgla.

grzyby drożdżoidalne
Na kolejnym stanowisku zaprezentowano różnorodność grzybów fitopatogenicznych, powodujących choroby u roślin. Pod mikroskopem stereoskopowym można było zaobserwować zmiany chorobowe na roślinach oraz struktury grzybów. Wśród licznych przykładów znalazły się grzyby z rzędu Erysiphales (mączniaki prawdziwe), grzyby z rodzaju Fusarium, rak drzew owocowych Nectria galligena, szara pleśń (Botrytis cinerea), drobna plamistość drzew pestkowych (Blumeriella jaapi), głownia kukurydzy (Ustilago maydis) i wiele innych. W mikroskopie świetlnym można było podziwiać zarodniki grzybów. Poruszany był aspekt toksynotwórczości i kumulowania toksyn w żywności przez niektóre grzyby, jak również wykorzystania grzybów fitopatogenicznych w farmakologii czy winiarstwie.

Objawy chorobowe na jałowcu(Fot. E. Sucharzewska)

Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się grzyby wielkoowocnikowe, o których z ogromną fascynacją opowiadał dr Dariusz Kubiak. Zainteresowani mogli podziwiać owocniki grzybów znanych i mniej znanych w naszych lasach. Nie zabrakło opowieści o niezwykłych właściwościach leczniczych grzybów oraz sposobów, w jaki niegdyś były wykorzystywane. Uczestnicy mogli zobaczyć w jaki sposób porosty barwnie reagują na zanieczyszczenia oraz ile może pochłonąć wody mąklik otrębiasty.

Pawężnica psia (Fot. Dariusz Kubiak)
Wystawa zakończyła się o godzinie 20.00, a naszą pamiątką są wpisy do księgi gości.


Kamila Kulesza

Wiedza zdobyta w praktyce – bezcenna, czyli o studenckim obozie naukowym w Narwiańskim Parku Narodowym

Pobór wody na promie. Przeprawa przez kładkę.

W dniach 21-27.08.17r. odbył się letni obóz naukowy w ramach VI Sesji Terenowej Polskiego Towarzystwa Mykologicznego w Narwiańskim Parku Narodowym. Studenckie Koło Naukowe Mykologów wyruszyło na niego w następującym składzie: Opiekun Koła: dr hab. Anna Biedunkiewicz, przewodnicząca Koła: Natalia Charzyńska, oraz zastępca: Martyna Buczkowska – studentki kierunku Mikrobiologia na I stopniu kształcenia. Głównym założeniem wyjazdu było zebranie materiałów oraz zapoznanie się z metodami pracy w terenie dotyczącej grzybów z różnych grup taksonomicznych, w celu zbadania i oznaczenia bioty grzybów, która występuje w Narwiańskim Parku Narodowym.
Pierwszy dzień obozu, rozpoczął się poranną zbiórką i wspólnym wyjazdem do miejsca docelowego. Główną bazą wszystkich badaczy mykologów, była miejscowość Rzędziany, w której znajdował się kompleks agroturystyczny „U Żendziana”. Nasze Koło Naukowe, zakwaterowane zostało w pobliskiej, niewielkiej miejscowości Sawino. Po rozpakowaniu rzeczy i odpoczynku, pierwszy dzień zakończył się wspólną integracją wszystkich obozowiczów oraz zaplanowaniem pracy na kolejne dni. Każdy z przybyłych badaczy, krótko zaprezentował się w celu bliższego poznania oraz przybliżenia pozostałym osobom swojej specjalizacji mykologicznej. Przedstawione zostały cele Sesji Terenowej oraz oczekiwania stawiane po jej zakończeniu. Drugiego dnia wszyscy obozowicze ruszyli do miejsca, w którym mieści się siedziba dyrekcji NPN. Na miejscu cała grupa uczestniczyła w wykładzie na temat historii Parku oraz obszaru, który obejmuje jego granice. Rozdane zostały mapki z zarysowanym terenem, który należało przeszukać i tym samym zostały rozdzielone zadania i obszary do spenetrowania. Kolejne trzy dni były przeznaczone na eksplorację wielu niezbadanych wcześniej miejsc, pod kątem mykologicznym. Nasze Koło skupiło się głównie na pobieraniu próbek wody, na różnych odcinkach rzeki Narew oraz jej rozgałęzień, w celu zbadania jej mikrobioty. Dodatkowo zajmowaliśmy się szukaniem grzybów wielkoowocnikowych, pomagając tym samym innym specjalistom. Spenetrowane zostały takie miejsca jak: wyspy Sosnowiec, Maliniak i Murawiniec, przeprawa na odcinku Waniewo-Śliwno oraz Narwiańskie Bagna – obszar NATURA 2000. Każdego dnia towarzyszyły badaczom piękne widoki rozpościerające się wzdłuż całej doliny rzeki Narew. Zapierający dech w piersiach krajobraz przeplatał się z zaskakującą i zmienną pogodą.

Rzeka Narew

Trudne przeprawy wieńczył powrót do bazy głównej, gdzie wszyscy przystępowali do pracy w „mini” pracowniach laboratoryjnych, samodzielnie urządzonych. Oglądano i oznaczano zebrany w ciągu dnia materiał pod lupami oraz mikroskopami. SKN Mykologów, wykonywał głównie filtrowanie zebranych prób wody oraz analizował jej skład chemiczny, odczyn oraz obecność pierwiastków przy pomocy specjalnych odczynników.

Studentka przy pracy



Osadzone na filtrach membranowych mikroorganizmy, były wykładane na podłoża mikrobiologiczne i inkubowane w cieplarkach w celu uzyskania wzrostu kolonii. Ciężką pracę wynagradzała obozowiczom ciepła obiadokolacja pod koniec dnia, gdzie wszyscy mogli odpocząć i wymienić wrażenia z codziennych wypraw terenowych. Ostatniego dnia obozu SKN Mykologów pożegnał się z wszystkimi badaczami i zebrane przez Koło Naukowe próby, zostały przetransportowane do Katedry Mykologii na Wydziale Biologii i Biotechnologii.

Kolonia grzybów spod binokularu


Obecnie trwają prace nad oznaczeniem mikrobioty Narwiańskiego Parku Narodowego w celu opublikowania wyników w czasopiśmie naukowym.

Podłoża z wyizolowanymi grzybami z wód Narwiańskiego Parku Narodowego, aktualnie badane w Katedrze Mykologii na Wydziale Biologii i Biotechnologii

SKN Mykologów wyniosło z tej podróży wiele ciekawych doświadczeń oraz umiejętności. Dodatkowo, jako bardzo młode Koło Naukowe, zaistniało w gronie Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Wiedza, która została zdobyta podczas obozu z pewnością przysłuży się w rozwijaniu naszej pasji poszerzania wiedzy mykologicznej.

Martyna Buczkowska
Natalia Charzyńska
Anna Biedunkiewicz

Fot. A. Biedunkiewicz

Mykolodzy z UWM na Pikniku Inspiracji w Iławie

Dnia 16 września 2017 r. czworo studentów SKN Mykologów – mgr Patrycja Glinka, Marta Chajęcka, Kinga Dorawa oraz Tomasz Bałabański pod opieką pani dr hab. Anny Biedunkiewicz wzięli udział w Pikniku Inspiracji, który odbył się nad Małym Jeziorakiem w Iławie.
Wydarzenie to miało na celu zainteresować zarówno dzieci, jak i dorosłych do poszerzania swoich zainteresowań w zakresie nauki zaprezentowanej w przystępny i przyjemny sposób. Członkowie naszego Koła jako temat swojej prezentacji obrali: „Grzyby od kuchni”. Na stoisku można było obejrzeć pod mikroskopem strzępki szlachetnych gatunków grzybów (Penicillium camemberti i Penicillium roquefortii) wykorzystywanych do produkcji serów z porostem oraz przerostem pleśni. Znalazły się także liczne grzyby makroskopowe, m.in. czubajka kania (Macrolepiota procera), krowiak podwinięty (Paxillus involutus), zwany także olszówką, tęgoskór pospolity (Scleroderma citrinum) mylony często z truflą oraz wiele innych gatunków grzybów. Ku przestrodze odwiedzających, zaprezentowany został muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) jako najniebezpieczniejszy grzyb spotykany w naszych lasach. Przygotowane zostało również proste doświadczenie z wykorzystaniem drożdży (Saccharomyces cerevisiae), grzybów chętnie wykorzystywanych w kuchni.

Stoisko SKN Mykologów cieszyło się niemałym zainteresowaniem. Nie brakowało dociekliwych pytań dzieci, które najbardziej zaskoczone były obecnością grzybów w chlebie czy tak lubianym przez nich drożdżowym spodzie do pizzy, jak również opowieści dorosłych o ich licznych grzybobraniach. Wpisaliśmy się z tematem pokazu w jesienne klimaty naszego regionu.

Marta Chajęcka
Kinga Dorawa
Anna Biedunkiewicz

Studenckie Koło Mykologów na 46. Międzynarodowym Seminarium Kół Naukowych

W dniach 24-25 kwietnia 2017 r. na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie odbyło się spotkanie 460 studentów w ramach 46 Międzynarodowego Seminarium Kół Naukowych. Na Wydziale Biologii i Biotechnologii UWM organizacją Panelu Nauk Przyrodniczych zajęli się studenci ze Studenckiego Koła Naukowego Mykologów z koordynatorką - Martą Chajęcką – z II roku Mikrobiologii, st. I stopnia na czele.
W dniu 24.04.2017 r. na WBiB sześcioro studentów z SKN Mykologów prezentowało swoje prace w ramach Panelu Nauk Przyrodniczych. Komisja oceniająca w składzie: dr hab. Anna Biedunkiewicz, dr inż. Justyna Możejko-Ciesielska i dr Barbara Wasilewska po wysłuchaniu 22 wystąpień postanowiła przyznać nagrody i wyróżnienia.
Prace pięciu osób z naszego Koła Naukowego zostały zauważone:
III miejsce w kategorii prac badawczych zdobyła Sylwia Machcińska „Wpływ czasu użytkowana na rozwój drobnoustrojów wewnątrz zmywaków kuchennych” (Biotechnologia II/ II st.)
II miejsce w kategorii prac przeglądowych zdobyła Martyna Buczkowska (Mikrobiologia II/ I st.) „Obecność mykotoksyn w suchych artykułach spożywczych oraz ich wpływ na życie i zdrowie człowieka”
Wyróżnienia zdobyły:
Kamila Kulesza (Biotechnologia II/ II st.) „Mikrogrzyby potencjalnie chorobotwórcze izolowane z uszczelek zmywarek kuchennych”
mgr Patrycja Glinka „Kontrola czystości szczepów wybranych grzybów użytych do produkcji serów pleśniowych”
Marta Łachacz (Mikrobiologia II/ II st.) „Jakość mykologiczna powietrza w sali chorych szpitalnego oddziału ginekologii onkologicznej”

Gratulujemy wszystkim Uczestnikom, a przede wszystkim Nagrodzonym i życzymy dalszego zapału do pracy.
Anna Biedunkiewicz

Jak rozwijać naukowe zainteresowania studenckie, czyli jak powstało SKN Mykologów

W listopadzie 2016 roku grupa trzynastu studentów, zarówno z I jak i II stopnia kształcenia na Wydziale Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie, zgłosiła chęć działania w obrębie badań mykologicznych.
Na prośbę o powołanie Studenckiego Koła Naukowego Mykologów Prorektor, dr hab. Jerzy A. Przyborowski odpowiedział pozytywnie i od 2 stycznia 2017 roku wpisano SKN Mykologów do uczelnianego Rejestru Studenckich Kół Naukowych UWM .
Za cele i założenia SKN Mykologów przyjęło:
a. Poszerzanie wiedzy z zakresu mykologii środowiskowej i laboratoryjnej.
b. Wdrażanie studentów do prac naukowo-badawczych.
c. Zapoznanie studentów z podstawowymi i zaawansowanymi technikami stosowanymi w mykologii.
d. Kształtowanie umiejętności przygotowywania i prezentacji prac naukowych.
e. Udział w sympozjach, zjazdach, konferencjach naukowych i warsztatach szkoleniowych z zakresu szeroko pojętej mykologii.
f. Współpraca z innymi kołami naukowymi oraz organizacjami społecznymi.
g. Udział w popularyzacji wiedzy mykologicznej w ramach organizowanych akcji lokalnych i ogólnopolskich.
h. Udział w opracowywaniu pomocy dydaktycznych dla studentów.

Studenckie grono aktywnych po nie całym pół roku urosło do 21 osób.
Studenci napisali Regulamin, wybrali władze oraz postarali się o logo Koła Naukowego. Twórczyniami znaku graficznego są Martyna Buczkowska i Natalia Charzyńska – studentki II roku Mikrobiologii na I stopniu kształcenia.
Funkcję przewodniczącej SKN Mykologów na najbliższe dwa lata objęła Natalia Charzyńska, zastępcy – Martyna Buczkowska a sekretarza – Marta Chajęcka (wszystkie osoby z II/ I st. Mikrobiologii). Członkami Zarządu zostali również Kamila Kulesza z II/ II st. Biotechnologii i Wiktor Zieliński z I/ II st. Mikrobiologii.
Funkcję opiekuna objęła dr hab. Anna Biedunkiewicz z Katedry Mykologii WBiB, UWM w Olsztynie.

Anna Biedunkiewicz