Uwaga na "białe" chryzantemy

Oczywiście, nie chodzi tu o barwę kwiatów, tylko o białe plamy, które mogą pojawić się na liściach chryzantem (zdjęcie u góry). Otóż, te białe brodawki to nic innego, jak skupienia zarodników grzyba pasożytniczego Puccinia horiana. Jest to o tyle ciekawy gatunek rdzy, że charakteryzuje się bezbarwnymi zarodnikami - teliosporami (zdjęcie u dołu) - w przeciwieństwie do większości przedstawicieli tej grupy, gdzie teliospory są ciemnobrązowe. Biała rdza złocienia powoduje zielono-żółte, lekko zagłębione plamy na górnej stronie liścia, na dolnej zaś odpowiadają im charakterystyczne białe poduszeczki (zarodniki). Porażone liście zasychają, ale nie opadają, lecz brunatne i skurczone zwisają na łodydze.
Takich egzemplarzy chryzantem właściwie nie powinno być w sprzedaży, ale wiem, że to tylko teoria. Zresztą, sama trafiłam na taki, co mnie bardzo... ucieszyło, bo tego pasożyta w swojej "kolekcji" jeszcze nie miałam.
Na koniec, odradzam kupno takich roślin ze względu na nieestetyczny wygląd zaschniętych liści, a także kwiatów, które również obumierają. Ale gdyby już trafił Wam się taki okaz, to my w katedrze chętnie się nim zajmiemy. Bo materiału badawczego nigdy dość.

Zarodniki typu teliospor Puccinia horiana
(fot. Ewa Sucharzewska)

Ewa Sucharzewska

Zgłębić naturę grzybów

Wszystkich tych, którzy chcą wiedzieć więcej o pracy laboratoryjnej z materiałem mikologicznym, powinien zainteresować specjalistyczny przewodnik pt. "Mikologia laboratoryjna" pod redakcją prof. Marii Dynowskiej i dr Elżbiety Ejdys (Katedra Mikologii UWM w Olsztynie).
Materiały zamieszczone w tej niedawno wydanej pracy zostały przygotowane przez mikologów z całej Polski, specjalizujących się w różnych dziedzinach tej trudnej dyscypliny nauki. Zachęcamy do zajrzenia w laboratoryjny świat grzybów.

Ewa Sucharzewska

Mikologia i… hardcore

Co wspólnego ma mikologia z hardcore’m? Ano, jak się okazuje, ma. Do tej pory jeśli zdarzało mi się słyszeć jakieś sądy o nauce o grzybach, to na przykład takie, że mikologia jest ciekawa, fascynująca, albo też trudna. Ale żeby hardcore’owa?! No, na to, to bym w życiu nie wpadła. A takie właśnie komentarze padały z ust pięcioklasistów, jak i pięcioklasistek, którzy zawitali niedawno do naszej katedry na krótkie, acz intensywne warsztaty z różnorodności grzybów podczas Olsztyńskich Dni Nauki.

Zarodniki typu teliospor Phragmidium mucronatum

Pierwszy odruch to było święte oburzenie („Jaki hardcore?!”). Widząc jednak zachwyt w oczach dzieciaków, spoglądających w okular mikroskopu świetlnego i powtarzających raz po raz „Ale hardcore!”, dałam spokój z nawracaniem na tory prawdziwej polszczyzny . Tym, co wzbudziło szczery entuzjazm tych jedenastolatków, były zarodniki grzybów Phragmidium mucronatum (gatunek porażający liście róży, zdjęcie u góry) oraz Melampsora larici-populina (występujący na liściach topoli, zdjęcie poniżej). Zresztą, pięknych grzybów. Choć to piękno nieco zdradliwe, bo oba gatunki należą do groźnych pasożytów niszczących swoich żywicieli.

Zarodniki typu uredospor Melampsora larici-populina

Jak widać, to, co dla „dorosłych” mikologów jest piękne, dla „małych” mikologów może być nawet hardcore’owe.

Ewa Sucharzewska
(Katedra Mikologii)